Page 45 - Ahrweiler Mundart ABC
P. 45
dall
Dall m Tal n; in Bachem: dea Dal erop – das Bachemer Tal hoch; jangk dea
'
Dal m Dal erop, o˛ven am Än es et „Lourdes-Kapälsche“!
' ' ' '
Damp m Dampf; Dunst; Rauch; auch: dämpe – dampfen, dunsten, rauchen,
'
Damp m qualmen; (dämpte); s . ei dämpten; dät dämpe; hät jedämp; auch: Damp-
' ' ' '
schef n – Dampschiff; Dampwalz f – Dampfwalze.
dämpesch dampfig; kurzatmig; dea wied langsam dämpesch; auch: dämpe –
' '
dämpesch dämpfen; dät dämpe; hät jedämp.
' '
däm dem (betont); däm s . enge Hond es büüs – dessen Hund ist böse; däm
'
däm Schmitz seng Frau es durschjebrant.
'
dämmele auf der Stelle treten; kleine, langsame Schritte machen; dou dämels;
'
dämele s . ei dämelten; dät dämele; woe am Dämele; esch jo˛o˛n jät dämele.
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
dann denn; wiivil sen dat ere dan – wieviele sind das denn? Kanste me dan
' ' ' '
dan saar . e wi schpäät et es – kannst du mir denn sagen wie spät es ist?
' '
Danz m Tanz; Tanzweise; Dänz (Mz.) maach mie net di Dänz! – auch: Danz-
'
Danz m bo˛dem m – Tanzboden; Danzschul f – Tanzschule.
'
danze tanzen; danzte; s . ei danzten; dät danze; hät jedanz; do˛s . en de Pope am
' ' ' ' ' '
danze Danze – da ist der Teufel los!
' '
Dänzesch f Tänzerin; et Ors . ela woe en joot Dänzesch em Danzkränzje – Ursula
' ' ' ' ' '
Dänze`sch f war eine gute Tänzerin im Tanzkränzchen.
'
dat das; dies; was, welches; wat mains de wool, wivil dat dat ko˛s? Datsde
' '
dat desch net ondeschtais, es . u jät ze don! – das du dich nicht unterstehst,
' ' '
so etwas zu tun! s. auch: dan – denn; wat s . ol dat dan?
datjinneje dasjenige; datnämeleje -, dats . älve -; das nämliche, dasselbe; auch:
' ' '
datjineje et s . älve – dasselbe; dat es eme ets . äleve – das ist immer dasselbe.
' ' ' ' ' ' '
Dauv m der Taube; einer, der sich taub (dumm) anstellt; Dauve (Mz.); dea
'
Dauf m Dauve, Schäl kan nix mi s . ar . e – der Taube, Schielende kann nichts
' '
mehr sagen.
dauv taub; di Schrouv hat s . esch dauv jedräät, jez pas et net mii – die
' '
dauf Schraube hatte sich taub gedreht, jetzt passte es nicht mehr.
dät täte (von: tun) tat; wea däät dat net? – wer würde das nicht tun? – ea
däät däät; ea do˛o˛t; sei do˛o˛ten; woe am Don; hät jedo˛o˛n; dääts de dat füe
' ' ' ' '
mesch? – würdest du das für mich tun?
däufe taufen; verdünnen, mischen mit ...; jedö˛if; auch: Do˛if f – Kindtaufe;
'
do˛ife Daufscheng m – Taufschein; Daufklaidsche n – Taufkleid.
' '
dauge taugen; s . ei dauchten nix; dät daur . e; hät jedauch; lo˛s dea laufe, dea
' ' ' '
daur . e dauch nix! – lass den laufen, der taugt nichts!
'
de die, der, diese, welche; de Mote (Mutter); de Tant (Tante); de Jrooß
' ' ' '
de (Großmuutter); de Opa; de Vate.
' ' ' '
deajinnije derjenige; dijinije (Mz.u.f ) deajinije, dea dat jes . aat hät, hät jelo˛o˛r . e –
' ' ' ' '
deajinije derjenige, der das gesagt hat, hat gelogen.
'
deck dick; völlig; dat es deke jenooch; auch: dekes . at – dicksatt; völlig satt;
' ' '
dek do˛ konte me oos no˛ch ens ronds . oneröm dekes . at ääse.
' ' ' ' '
Deckkopp m Dickkopf; eigensinniger Mensch; ene aale Deko˛p; auch: Deks . ak m –
' ' '
Deko˛p m Dicksack; ene aale Deks . ak.
' ' '
43